‘Stemmen is een recht, en dat recht is mij ontnomen’

Vanaf je 18e heb je in Nederland recht om te stemmen, mits je de Nederlandse nationaliteit hebt. Dat is een recht waar hard voor gestreden is. Voor bewoners van een aantal straten in de Rotterdamse wijken Bloemhof en Afrikaanderwijk, gaat dat recht dit jaar niet op. Talloze inwoners – hoeveel precies is onduidelijk – ontvingen geen stempas. En zonder stempas kun je niet stemmen. Hasna El Maroudi spreekt met gemeenteraadslid Ercan Büyükçifçi en gedupeerde Mimoun Kasmi over hoe dit in hemelsnaam kon gebeuren.

Wat is er precies gebeurd?

‘Vorige week kwam aan het daglicht dat er bij sommige adressen in Bloemhof geen stempassen zijn bezorgd. Na onderzoek zijn er 195 stempassen bij een postbode thuis aangetroffen. We wilden het onderwerp in de Actualiteitenraad meenemen als agendapunt, om het er met de hele raad inhoudelijk te kunnen bespreken, maar de deadline om het onderwerp als agendapunt toe te kunnen voegen was al verstreken. Burgemeester Aboutaleb deed wel een mededeling: hij vertelde dat er achter de schermen werd gewerkt aan een oplossing voor deze mensen.’

Wat was de oplossing?

‘De gemeente heeft 5000 brieven verstuurd aan stemgerechtigden in Bloemhof en omstreken. Hoewel het aantal stempassen dat bij de postbode is gevonden lager is. Dat geeft dus aan hoe groot het probleem misschien wel is. In deze brief worden de bewoners erop gewezen dat als ze geen stempas hebben ontvangen, ze er een moeten aanvragen, en dat de deadline daarvoor vrijdag 12 maart 17.00 uur is.’

Brief over de verloren stempassen met als verzenddatum 10 maar 2021, twee dagen voor de deadline voor het aanvragen van een vervangende stempas.

‘Ná die deadline, op dinsdag 16 maart, kreeg ik signalen van buurtbewoners dat zij nog steeds geen stempas hadden ontvangen, maar bovendien ook dat de beloofde brief nog steeds niet binnen was. Ik ben daarom de straat opgegaan, een aantal winkels ingelopen en maar eens aan mensen gaan vragen of ze gingen stemmen, of ze een stempas hadden gekregen. Ik heb ook bij mensen aangebeld, en ben hierbij ook kritisch geweest: ik heb ze gevraagd of ze wel de Nederlandse nationaliteit hebben – in deze wijken wonen veel mensen met een biculturele achtergrond – en of ze er zeker van waren dat ze de stempas niet hebben weggegooid.’

‘De brief die de gemeente heeft verzonden is bovendien van slechts twee dagen voor de deadline om een nieuwe stempas aan te vragen. Dat is enorm kort dag. Ik snap best dat er een deadline aan zoiets zit, die is met een reden in het leven geroepen, maar zo’n deadline kan niet betekenen dat mensen – buiten hun schuld om – hun stemrecht wordt ontnomen. Met zekerheid valt in ieder geval te zeggen dat meerdere inwoners van straten in de wijken Bloemhof en Afrikaanderwijk, geen stempas hebben ontvangen. Ze geven aan wel de envelop met de kandidatenlijst te hebben ontvangen.’

Eerder opperde burgemeester Aboutaleb dat de stembiljetten mogelijk door de inwoners van de wijken zelf zouden zijn weggegooid. Omdat de biljetten bij PostNL wel door de scanner waren gehaald. “Er zit nergens een gat tussen. Het zou kunnen dat in huishoudelijke kringen de stempassen zijn zoekgeraakt of dat mensen niet stemgerechtigd zijn maar dat helemaal niet weten”, suggereerde Aboutaleb. Kort daarna moest hij hierop terugkomen en deed de burgemeester aangifte tegen de postbezorger die de stembiljetten had verduisterd.

En nu?

‘Ik heb een spoeddebat aangevraagd. Die had ik het liefst al eerder willen hebben in de raad, maar dat kon om procedurele redenen niet eerder – we haalden het quorum van 23 raadsleden niet – dus nu is het debat op donderdag. Er is een onderzoek ingesteld door de burgemeester, maar daar hebben deze mensen nu niets meer aan. Wat ik niet begrijp is dat de gemeente niet gewoon alle mensen een nieuwe stempas heeft gestuurd. In het ergste geval heeft iemand twee stempassen in zijn bezit, maar ik mag hopen dat het systeem zo is ingericht dat je toch niet twee keer kunt stemmen. Bovendien: bij het stemmen per post is ook veel misgegaan. Het percentage ongeldige stemmen liep daar zo hoog op dat de procedures ineens wel omzeild konden worden en dat deze stemmen toch wel meegeteld kunnen worden. Daar zie je: waar een wil is, is een weg. Als je echt wil, kan het mogelijk gemaakt worden. Het probleem in Bloemhof en Afrikaanderwijk wordt gewoon niet serieus genomen.’

Brief van de Wijkraad aan het Rotterdamse college en de raad met betrekking tot de ontbrekende stempassen.

In een brief aan het college van B&W en de Rotterdamse raad schrijft de wijkraad van Bloemhof – die geen politieke kleur heeft – op 17 maart dat niet alleen PostNL maar ook de gemeente steken heeft laten vallen. De wijkraad schrijft:

‘Vanaf 3 maart zijn wij als Wijkraad met dit onderwerp bezig en heeft het moeite gekost de aandacht van bureau verkiezingen te krijgen. Inmiddels hebben wij meer dan 50 geconstateerde problemen met de bezorging van de stempassen in februari, vooral buiten de drie straten waarvoor de gemeente eigener beweging vervangende stempassen heeft verstrekt. Negen daarvan hebben tot nu geen stempas ontvangen.

Wij kennen inmiddels meerdere kiesgerechtigden die deze verkiezingen zeker aan zich voorbij zien gaan. Wij vinden dat dit niet mag gebeuren. Wij vinden dat de Gemeente met de Kiesraad en Tweede Kamer in overleg moet om deze mensen de gelegenheid te geven hun stemrecht uit te oefenen. Desnoods met een herstemming waarbij dit mogelijk gemaakt wordt.’

Eén van de gedupeerden is Mimoun Kasmi. Zijn vrouw, zoon en hijzelf hebben geen stempas ontvangen.

‘Toevallig hoor ik net van mijn vrouw dat de buurvrouw ook geen stempas heeft ontvangen. Haar man wel, maar zij en hun kinderen niet’, vertelt hij desgevraagd. ‘De laatste week dacht ik: wat vreemd, het is bijna tijd, waar zijn de stempassen gebleven?’

Maar de gemeente heeft toch iedereen een brief gestuurd dat er iets mis is gegaan?

‘Ik hoorde achteraf dat er mensen zijn die de brief hebben gekregen met de informatie, maar ik heb die brief niet gehad. Anders had ik wel een nieuw stembiljet aangevraagd. De deadline daarvoor was afgelopen vrijdag, maar dat wist ik dus niet. Normaal krijg ik gewoon een stempas. Ik heb wel het grote formulier met alle partijen gekregen, dus ik dacht: “die stempas komt nog wel”.’

En nu?

‘Ik ben echt boos. Het komt op mij over alsof de burgemeester niet gelooft dat wij geen stempas hebben ontvangen. Ik heb ook verhalen gehoord van mensen die vóór vrijdag een vervangende stempas hebben aangevraagd, en ook deze niet hebben ontvangen. Stemmen is een recht, en dat recht is mij nu ontnomen. We leven in een democratisch land waarin iedereen van zijn rechten gebruik mag maken. Stemmen is een van de belangrijkste rechten die je kunt benutten om je stem te laten horen.’

cc-foto: Martijn Nijenhuis

Genoten van dit artikel? Word ‘friend’ van Lilith en support onze journalistieke en feministische platform.
Enjoyed this article? Become our friend and support us.