Tugba Kilinc wil jongeren vertegenwoordigen bij de VN: 'Een klein gebaar kan het verschil maken'

Deze week voert Tugba Kilinc campagne om de nieuwe VN jongerenvertegenwoordiger te worden. Dat ze impact wil maken wist ze al toen ze 16 jaar was en het vak wereldburgerschap op school kreeg. Aan de muur van haar middelbare school hingen portretten van onder andere Nelson Mandela, Malala Yousafzai en Mahatma Gandhi. Tugba dacht: ‘Daar wil ik later ook tussen hangen.’

Tugba en ik spreken af in een rumoerig koffiezaakje in de Pijp. Ondanks de omgevingsgeluiden bevinden we ons in onze eigen bubbel. Het klikt direct. Beiden zijn we niet verrast, misschien was het daadwerkelijk een bubbel die ons naar elkaar toe trok: de filterbubbel. 

De dag voordat haar campagne begint kom ik Tugba’s profiel via via tegen op Instagram. Onder de indruk besluit ik haar te volgen. Vrijwel direct volgt Tugba mij terug. Tien minuten later ontvang ik een bericht van Clarice, co-founder van Lilith, met de vraag of ik met Tugba in gesprek wil in het kader van de campagne week. Toeval? 

Tugba – spreek je uit als Tuba – betekent in het Arabisch 'vrede'. ‘Ik probeer mijn naam echt te leven, maar ik probeer het ook zo veel mogelijk te delen.’ Met haar oprechte en onophoudelijke glimlach komt Tugba opvallend vredig over. Zelfs wanneer ze over onrecht praat, straalt ze een aanstekelijke positiviteit uit. In ons gesprek wil ik er achter komen wat Tugba van plan is te gaan doen, mits verkozen tot VN-jongerenvertegenwoordiger.

Wat is volgens jou een wereldburger?  

‘We denken vaak dat wereldburger zijn iets groots is, maar ook de kleine dingen doen ertoe: iets van de straat opruimen, iemand helpen. Een klein gebaar kan vaak al verschil maken. Impact maken hoeft niet enkel op nationaal of internationaal gebied.’ 

Toch is Tugba van plan het grootser aan te pakken. Dit jaar is ze in de running voor VN-jongerenvertegenwoordiger. Deze vormt de brug tussen de politiek en jongeren. Er zijn twee soorten jongerenvertegenwoordigers: op het gebied van Duurzame Ontwikkeling en op het gebied van Mensenrechten & Veiligheid. Begeleid door de Nationale Jeugd Raad trekken ze door het land om meningen en ideeën te verzamelen en deze vervolgens mee te nemen naar de binnen- en buitenlandse politiek. 

Wat hebben jongeren aan deze functie? 

‘Iedere jongere wil een leefbare toekomst, maar niet alle jongeren geloven dat zij hier invloed op hebben. Sommigen zijn bovendien niet per se geïnteresseerd in politiek. Dat hoeft niet te betekenen dat zij hier geen mening over hebben. Ik ben ervan overtuigd dat hoe meer de politiek de samenstelling van de samenleving vertegenwoordigt, des te stabieler en duurzamer het beleid zal zijn.’

Zijn jongeren niet al voldoende vertegenwoordigd in politieke jongerenpartijen? 

‘Sommige jongeren sluiten zich aan bij organisaties als DWARS of de JOVD. Maar in hoeverre hebben zij inspraak op besluitvorming? Aan de ene kant is het goed dat zij al betrokken zijn, maar je hebt ook heel veel jongeren die minder van zichzelf laten horen. De beste ideeën komen misschien wel uit die hoek. Ik zou er heel graag achter willen komen waarom sommige jongeren niet van zich laten horen. In die stilte moet toch wel wat zitten.’

Tugba Kilinc (1996) is student International Studies met een specialisatie in Afrika. Daarnaast is Tugba projectmanager Gender Equality bij stichting ZijN en bestuurslid bij Stip studentenplatform. Eerder dit jaar was Tugba aanwezig bij de Commission on the Status of Women bij de Verenigde Naties. Verder is ze als vrijwilliger actief bij onder andere Women’s March Nederland. 

Tugba komt uit Amsterdam-West en vertelt me dat ze de helft van haar leven als wit illegaal heeft doorgebracht. Zij en haar familie kwamen tot 2008 niet in aanmerking voor een verblijfsvergunning, door invoering van de Koppelingswet in 1999. Deze wet zorgde ervoor dat een grote groep gastarbeiders niet meer “wit” mocht werken en werd ontdaan van hun recht op onder andere gezondheidszorg en onderdak, met als doel dat deze mensen terug zouden keren naar hun land van herkomst. Tugba's moeder verzette zich hiertegen. Ze was één van de vijftien vrouwen die 39 dagen lang in hongerstaking gingen. Hiermee eisten zij een verblijfsvergunning voor alle gastarbeiders, die voor invoering van de Koppelingswet in Nederland hebben gewerkt. 

Ik kan me voorstellen dat het wat met je doet. Hoe heeft dit verhaal jou gevormd? 

‘Omdat mijn achtergrond mij juist sterker heeft gemaakt wil ik door het vertellen van dit verhaal alles behalve een slachtofferrol innemen, maar juist laten zien dat ik als geen ander begrijp hoe het voelt om niet helemaal met de samenleving mee te kunnen doen. De vrijheid die een verblijfsvergunning mij gaf  heb ik gebruikt om mezelf te ontwikkelen. Het feit dat ik uit een familie kom die zich heeft verzet tegen onrecht, draagt bij aan waarom ik mij hard maak voor rechtvaardigheid.’  

‘Dat ik ben opgegroeid met verzet heeft me ook absoluut geïnspireerd. Na 39 dagen in hongerstaking kregen de vrouwen en hun families toch een verblijfsvergunning. Op één vrouw na: mijn moeder. Tot 2008 moesten we jaarlijks in gesprek met de IND en de rechter. Als kind werd ons continu gevraagd: Wat doe je? Hoe gaat het op school? Wat wil je later bereiken? Het gevoel dat je jezelf steeds opnieuw moet bewijzen is heel frustrerend. Ik ben hier geboren, getogen en ik deed altijd mijn best op school.’

Ook nu doe je ontzettend veel. Waarom is de functie als VN-jongerenvertegenwoordiger jouw volgende stap? 

‘Ik geloof heel erg in: “Alone you go faster, together you go further.” Jongerenvertegenwoordigers wereldwijd werken samen. In Nederland ga ik samenwerken met jongeren uit alle hoeken van de samenleving. Samenwerking is nodig voor verandering. Met meer mensen kan je een krachtiger geluid naar buiten brengen. Omdat het wereldwijd wordt opgepakt, krijgen de klimaatstakingen bijvoorbeeld zo veel aandacht.’ 

Ik zie veel overeenkomsten met mijn eigen werk. Als Generatie Z-vertegenwoordiger streef ik ernaar de stem te laten horen van zo veel mogelijk generatiegenoten. Dat is soms lastig. Met zo'n grote groep loop je soms tegen conflicterende belangen op. Hoe wil jij álle jongeren in Nederland gaan vertegenwoordigen?  

‘Het moet duidelijk zijn dat de VN-jongerenvertegenwoordiger er is om te luisteren, en geen mening op te leggen. Samen uitzoeken hoe we ervoor kunnen zorgen dat jongeren elkaar onderling beter begrijpen. Tijdens mijn campagne ga ik de hashtag #inmijnidealewereld starten waarbij ik jongeren vraag om in één zin te vertellen hoe hun ideale wereld eruitziet. We kunnen allemaal wel een betere wereld voorstellen dan die waar we nu in leven.’ 

Hoe vind je dan toch die gemeenschappelijke grond met mensen die bijvoorbeeld niet dezelfde mening hebben wanneer het om bijvoorbeeld mensenrechten gaat? 

‘Mensen die onrecht niet zien hebben vaak muren om zich heen. Deze moeten veranderd worden in ramen en deuren, zodat er naar buiten kan worden gekeken en andere mensen kunnen worden gezien en kunnen worden begrepen. Bewustzijn is de eerste stap. Daarnaast zijn respect en wederzijds begrip belangrijk voor deze transformatie. Hiermee moeten we al op het primaire onderwijs beginnen.’

Door mijn ervaring bij de IMC Weekendschool leerde ik dat onderwijsvernieuwing langzaam gaat, ondanks dat de maatschappij razendsnel verandert. Denk je dat je het reguliere onderwijs makkelijk kan veranderen? 

‘Nee. Scholen zijn heel log. Het probleem is dat regelgeving tegenwerkt. De functie als jongerenvertegenwoordiger opent gelukkig veel deuren. Het is de bedoeling dat ik bij het ministerie van Onderwijs aan tafel ga zitten zodat we deze vernieuwing landelijk kunnen implementeren.’

Wij maken beiden deel uit van generatie Z. De tijd waarin wij zijn opgegroeid heeft ons wereldbeeld gevormd. Prinses Beatrix was de eerste Nederlandse VN-jongerenvertegenwoordiger, de functie bestaat dus al een tijdje. Wat is voor jongeren het verschil tussen toen en nu? 

‘Globalisering en sociale media dragen bij aan meer connecties tussen jongeren van over de hele wereld waardoor wij sneller geïnformeerd zijn over mensenrechtenkwesties. Ons vermogen om via sociale media eenvoudig en snel grote groepen te bereiken maakt dat wij sociale betrokkenheid op een andere manier uiten. Wij creëren bewustzijn tegenwoordig door middel van hashtags, vlogs en online content. Tegelijkertijd is er een opkomst van real life grassroots initiatieven zoals demonstraties, stakingen en clubjes op school.’ 

Op Instagram postte jij een foto van tijdens de Womens March met de quote “Sorry for the inconvenience, we are trying to change the world”...

‘Als traffic teamlid wilde ik met een boodschap de boel in goede banen leiden. Mijn missie was om uit te stralen: sorry, not sorry. We proberen verandering teweeg te brengen en daarvoor is dit gewoon nodig. Clicktivism is makkelijk; content liken en delen. Tijdens demonstraties eis je de publieke ruimte op. Mensen kunnen er moeilijk omheen. De solidariteit waarmee verschillende groepen samenkomen vind ik erg mooi: mijn strijd is niet per se jouw strijd, maar we respecteren elkaar en samen staan we sterker.’ 

Jongeren krijgen steeds meer – nog niet genoeg – inspraak op alle fronten van de samenleving. Maar om verandering teweeg te brengen moeten we nog steeds samenwerken met oudere generaties. Hoe zie jij die samenwerking voor je? 

‘Jongeren staan hier vast voor open, het gaat immers om hun toekomst. Aan de oudere generaties de taak om onze input te accepteren en mee te nemen als volwaardig. Democratie is volksvertegenwoordiging, jongeren zijn ook het volk. Als de politiek het volk op de juiste manier willen vertegenwoordigen, zijn ze het aan zichzelf verplicht de jongeren mee te nemen.’

En als dit lukt. Hoe hoop je dat de wereld er dan uit gaat zien?

‘Veel gelukkiger. We moeten een wereld creëren waarin we elkaar geen dingen verwijten, maar juist concessies doen en een middenweg vinden. Ik hoop dat we elkaars verschillen kunnen waarderen en niet als barrières zien zodat mensen makkelijker de verbinding met elkaar aan kunnen gaan.’

Gaat de VN hierbij helpen?

‘Gedeeltelijk. Het is als burger fijn om te weten dat de VN achter je staat. Maar we moeten eerst lokaal beginnen. Kansenongelijkheid en onrechtvaardigheid in Nederland moet worden aangepakt. Evenals de dubbele standaard en de vele vormen van alledaags racisme. Op internationaal niveau wordt Blackface bijvoorbeeld niet getolereerd, maar in Nederland wordt nog steeds het Sinterklaasfeest gevierd met Zwarte Piet. Het is belangrijk dat we de VN bij dit soort zaken blijven betrekken. Zo kunnen we gezamenlijk een front vormen en een krachtig geluid richting de samenleving en de beleidsbepalers laten blijven horen.’

Tot 21 oktober (21:00 uur) kan iedereen in de leeftijd van 0 t/m 29 zijn stem uitbrengen. Tijdens de Nacht van de VN in Pakhuis de Zwijger wordt diezelfde avond bekend gemaakt welke twee kandidaten in 2020 de Nederlandse jongeren mogen vertegenwoordigen bij de Verenigde Naties. 

Over de auteur:

Lecyca Curiel (1998) werkt als Generatie Z vertegenwoordiger en keynote spreker voor de internationale denktank WHETSTON en als klassendocent bij de IMC Weekendschool. Sinds 2016 vertegenwoordigt ze Nederland tijdens het internationale leiderschaps programma Women2women in Boston. In 2018 mocht ze namens Women2women aan tafel met beleidsmakers van de taakgroep UN Women en in gesprek over gendergelijkheid.