Angstig en onzeker in coronatijd? Durf het te omarmen

Het zijn angstige tijden voor ons allemaal sinds het begin van de pandemie. Angst lijkt op sommige momenten zelfs de verbindende factor te zijn. We worden er collectief mee overspoeld. Toch heeft deze emotie een ‘erbarmelijk slecht imago’, betoogt schrijver, onderzoeker en journalist Emy Koopman in haar essay over angst in de Volkskrant. ‘Natuurlijk is angst geen aangename emotie. Maar als we ons laten beheersen door angst voor de angst, komen we pas echt in de problemen.’ Leer beter bang worden, is haar advies. 

Toch was mijn eerste gedachte “nee!”, toen premier Rutte een paar weken geleden aankondigde dat de quarantainemaatregelen vanaf 1 juni versoepeld zouden worden. Voor de meesten betekende dat eindelijk weer uit eten, naar de bios of het zwembad. Voor mensen zoals ik die kampen met depressie, stemmingswisselingen en angststoornissen was het een ander verhaal.

Mijn spanning steeg van die mededeling. Een golf van angst overspoelde me en ik kreeg enorme buikpijn. Ik duwde dat gevoel snel weg. Want ik had echt geen zin in die angst. Wie wil nou die zure bes zijn die begint te klagen, terwijl zoveel mensen blij zijn om er na weken van semi-lockdown weer uit te mogen?

Drie jaar geleden heb ik gas terug moeten nemen, omdat ik worstel met mentale klachten. Zo ging ik van life of the party, naar life of my huiskamer. Festivals werden een gruwel, restaurants en clubs vermeed ik consequent, drukke pleinen en straten waren een no-no, en openbaar vervoer en supermarkten, nou ja liever niet.

Dat de hele samenleving met gierende banden tot stilstand kwam, was voor mij een zegen. Eindelijk was ik niet meer de enige die in gevangenschap leefde. Mijn dagelijkse realiteit werd de realiteit van allen. “Welcome to my world”, zei ik licht sarcastisch tegen vrienden.

Toen mijn grote ‘vriendin’ Angst, weer om de hoek kwam kijken, realiseerde ik me iets dat ik eigenlijk niet graag toegeef: ik ben bang voor besmetting. Bang dat de samenleving straks weer in de hoogste versnelling doorgaat, terwijl ik blijf hangen in die eerste versnelling. Dat ik voor altijd vastgeplakt blijf zitten op die verdomde bank. En dan kan ik zelfs geen schuchtere cat lady worden, want ik ben allergisch ben voor katten.

Ik werd steeds verder opgezogen door mijn emoties, maar besloot dit keer echter er niet voor weg te lopen, maar om het ruimte te geven. Om mijn angsten niet te veroordelen, maar het te observeren, valideren en ernaar te luisteren. Mijn therapeut leerde me dat angstgevoelens er ook mogen zijn en moedigde me aan om er contact mee te maken. Haar stem echode door mijn hoofd en braafjes probeerde ik contact te maken. Ook al was het zwaar en intens kut. Wonderbaarlijk genoeg zakte de angst vrijwel direct.

Je hand uitsteken naar die negatieve emoties en er vrede mee sluiten werkt beter dan het weg te duwen. Helaas heb ik, en velen met mij, geleerd dat negatieve emoties slecht zijn. Boos zijn mag niet, als vrouw al niet en als vrouw van kleur al helemáál niet. En angstig zijn is zwakte tonen. Dus kanaliseren we die gevoelens vaak op een andere manier die zich in onverschilligheid, verontwaardiging of irritatie uit.

Een lange tijd heb ik met een stoer masker rondgelopen met het idee dat zolang ik mijn angst geen aandacht zou geven, het wel zou verdwijnen. Ik kan je vertellen dat ik van een koude kermis ben thuisgekomen. Het kost me nog altijd moeite om mijn angsten te erkennen, er open en eerlijk over te zijn, en mijn oude overtuigingen los te laten. Maar ik denk wel dat er na de afgelopen weken een knop is omgegaan.

Mijn advies zou (aanvullend op Koopmans) dan ook zijn: durf je angsten te omarmen. Want angst ervaren is niet zwak, in tegendeel. Het maakt je zelfbewust en een sterker mens. Bovendien bewijst het dat je een mens bent, met emoties. Net als ieder ander.