Rouwen om het kritische denken op Nederlandse universiteiten
De Engelse vertaling van dit artikel vind je onderaan.
De hevige aanval van onmenselijkheden en het systematische uitmoorden van Palestijnen hebben de hypocrisie blootgelegd die is ingebed in sommige instituties van het hoger onderwijs in het Globale Noorden. Omdat veel hoger onderwijsinstellingen en wetenschappers zich neutraal hebben verklaard en zo het kritische denken om zeep hebben gebracht, schrijf ik, uit rouw om de dood van het kritische denken. Ogenschijnlijk streven deze instellingen naar kritisch denken of naar waardes zoals academische vrijheid en sociale rechtvaardigheid, maar hun betrokkenheid bij deze idealen bloedt dood wanneer de levens van hen die niet gemaakt zijn van Witheid inwisselbaar zijn gemaakt, door het Zionistische militair-industrieel complex.
Veel hoger onderwijsinstellingen in het Globale Noorden hebben de Palestijnse uitzondering als het gaat om academische vrijheid en vrijheid van meningsuiting overgenomen. Het tot zwijgen brengen van steun aan de Palestijnen en de veroordeling van de Zionistische oorlogszucht begon toen Columbia University een aantal op Palestina gerichte evenementen annuleerde en een aantal studentorganisaties, die zich solidair tonen met de Palestijnse zaak, ontbond voor de periode van een semester. Sommige medewerkers van de universiteit, zoals Professor Manan Ahmed, noemden deze annuleringen louche praktijken gericht tegen academische vrijheid. Zulke louche praktijken van universiteiten zijn niet beperkt tot het annuleren van evenementen; Harvard Law Review, een gerespecteerd academisch tijdschrift, verwierp een kritisch stuk van Rabea Eghbariah, een PhD student op Harvard Law, na een collectieve stemming. Het tijdschrift had zelf om het artikel gevraagd, maar uiteindelijk vreesde de redactie de publieke terugslag en de impact ervan op het voorruitzicht van hun carrière; en dus besloten ze om het stuk te weigeren en het daarmee te censureren. Het tot zwijgen brengen, het weigeren van artikelen, de censuur en de onderdrukking op universiteiten zijn al zover doorgeschoten dat de president van Columbia University de politie van New York heeft ingeroepen om meer dan honderd studenten te arresteren die aan het protesteren waren voor de Palestijnse zaak en die opriepen tot een staakt-het-vuren. Op een vergelijkbare manier werd Amsterdam University College gesteund door de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam (haar moederinstellingen), toen het de hulp in riep van de politie. Deze manier van handelen heeft geleid tot buitensporig machtsvertoon: studenten werden gearresteerd voor het voeren van een anti-oorlogsprotest en voor het steunen van de Palestijnse strijd. De wijdverbreide Palestijnse uitzonderingen, het opbreken van Palestijnse acties voor solidariteit en het verbieden van protesten op universiteiten in de Verenigde Staten en ook in Europa, zijn geworteld in de obsessieve roep om neutraliteit wanneer het gaat om het systematisch doden van mensen die niet van Witheid zijn gemaakt, zoals de Palestijnen.
Oberlin College, een politiek actieve hoger onderwijsinstelling, koos voor ‘neutraliteit’ inzake de voortdurende geweldsuitoefening tegen Palestijnen ondanks het opscheppen over een geschiedenis van studentactivisme en protest tegen de Vietnamoorlog. Times Higher Education heeft actief een platform gegeven aan professoren en onderwijzers die onderwijsinstellingen aanmoedigen om neutraliteit te omarmen maar het negeert mensen die neutraliteit zien als een sta-in-de-weg voor solidariteit en als iets dat de onderdrukking van academische vrijheid reproduceert. Amerikaanse hoger onderwijsinstellingen hebben toegegeven aan de onderdrukking van academische vrijheid door het protest tegen de slachtpartij gelijk te stellen aan antisemitisme. Zij gaan al geruime tijd mee met de stroom aan Amerikaans militair materieel naar Zionisten en ze gebruiken Hamas als een excuus voor genocidaal geweld. Drie honderd wetenschappers hebben een vergelijkbare trend in Duitsland opgemerkt. Zij hebben een petitie ondertekend en wezen op het verdwijnen van redelijkheid in Duitsland en de gewelddadige manier waarop het wetenschappers die Palestina steunen het zwijgen oplegt. Kort na het aanbieden van de petitie heeft het Max Planck Research Institute het contract van Professor Ghassan Hage ontbonden, omdat zijn luide steun aan Palestijnen en zijn kritiek op Israëls onmenselijkheden niet zou passen bij de waarden van het instituut.
Sinds 7 oktober hebben sommige West-Europese hoger onderwijsinstellingen censuur ingesteld en de academische vrijheid onderdrukt in de naam van neutraliteit. Ze moeten hun duistere geschiedenis wel hebben “vergeten” om ze op deze manier na te spelen met dezelfde retoriek en verwoordingen, zoals neutraliteit. Op een vergelijkbare wijze hebben de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), wiens oprichter Abraham Kuyper (1837-1920) de Antirevolutionaire Partij heeft opgericht terwijl hij onderweg was naar het premierschap en Amsterdam University College (AUC) neutraliteit aangenomen en de depolitisering van de hevige aanval. Dit is niet verassend. De VU en andere Nederlandse hoger onderwijsinstellingen herhalen hun historische gewoonte om de daders te steunen: bijvoorbeeld, de VU collaboreerde stilzwijgend met het apartheidsregime in Zuid-Afrika en ook tegenwoordig gelooft de VU dat wetenschappelijk personeel moet voorkomen dat “deze” oorlog ons zou verdelen (ik, als een van deze wetenschappers, weet echt niet wie deze “wij” dan zou moeten zijn). De VU weerspiegelt de typisch Nederlandse “neutraliteit” die ervoor zorgde dat Nederland betrokken raakte bij de slachtpartij van 8000 voornamelijk moslim mannen en jongens in de Bosniëoorlog in juli 1995. Om de neutraliteit en “sociale veiligheid” voor iedereen te waarborgen, heeft de VU een teach-in, getiteld ‘Gaza in Context’, geannuleerd en het heeft uiteindelijk een lastige toestand van surveillance ingesteld om het evenement mogelijk te maken. Hoewel de VU recent teach-ins heeft toegestaan, heeft het ook de politie opgeroepen tegen haar studenten en daarnaast op agressieve wijze sit-ins en demonstraties die steun uitspreken aan de Palestijnse zaak verboden. De medicijnenstudenten die de jaarlijkse liefdadigheidsveiling Iftar organiseren hebben mij verteld dat de VU het heeft verboden om fondsen te werven voor ontheemde Palestijnen vanwege de neutraliteit van de VU!
De VU, AUC en andere Nederlandse universiteiten, hebben bekend gemaakt dat ze een ‘neutrale plek voor kennisproductie’ zijn. Een klein aantal hoger onderwijsinstellingen in Nederland, zoals de Wageningen Universiteit, hebben echter expliciet de Palestijnen gesteund en de hevige aanval veroordeeld. Bijvoorbeeld, mijn collega’s die op AUC lesgeven en ikzelf, hebben allemaal het bericht ontvangen dat van studenten werd gevraagd dat ze neutraal en kritisch moeten zijn. Zulke berichten gaan verder dan neutraliteit en reduceren hoger onderwijs tot een kritisch denken en theoretisering zonder de context in acht te nemen, tot politiek onverantwoorde kennisproductie en het beoefenen van wetenschap zonder enige aandacht voor de planetaire omstandigheden. Neutraal kritisch denken (als zoiets tegenstrijdigs al zou kunnen bestaan!) is een volgende stap tot het Witlakken van studenten wier wetenschappelijke persoonlijkheid, analytische identiteit en intellectuele vermogens verstoken moeten worden van emoties, politieke passie, oppositie en een kritische houding. Met andere woorden, hoger onderwijsinstellingen in het Globale Noorden verklaren neutraal te zijn enkel om studenten en medewerkers eraan te herinneren dat zij moeten denken, maar niets mogen voelen. Ze worden gevraagd om institutionele “redenen” en gedragsregels te gehoorzamen, zonder kritisch na te denken. Dit is een waardeoordeel dat sociale veiligheid en inclusiviteit voor iedereen juist helemaal niet bevordert. Het is een waardeoordeel dat aangeeft dat degene met het privilege van veiligheid en comfort individuele toeschouwers van de aanvallen moeten blijven, dat zij hun steun aan sociale gerechtigheid moeten beperken tot de privésfeer en dat zij nooit mogen mobiliseren tegen degenen die worden gezien als bondgenoten en vrienden van het Globale Noorden. Neutraliteit beschermt de status quo en maakt van individualiteit een verwrongen schild dat geprivilegieerde mensen beschermt. Door neutraliteit de institutionele positie te maken, worden onmenselijkheden, het accepteren van vestigingskolonialisme en het systematische moorden van iedereen die niet van Witheid gemaakt is, genormaliseerd. Het lijkt erop dat de instellingen van hoger onderwijs in het Globale Noorden de lessen van de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog hebben vergeten evenals de impact van hun neutraliteit op de legitimering van Nazi-geweld. Professor Stephan Norwood heeft in zijn boek The Third Reich in the Ivory Tower gedocumenteerd en besproken dat de Amerikaanse wetenschappelijke gemeenschap Nazi-Duitsland en de filosofie van Hitler met hun neutraliteit en steun juist heeft gelegitimeerd. Harvard University heeft gecollaboreerd met nazistische universiteiten zonder ook maar iets van een kritisch woord te spreken over de vervolging van Joodse wetenschappers. Neutraliteit heeft Harvard University in staat gesteld te zwijgen en medeplichtig te blijven, omdat het zo de consequenties van hun zwijgen en het negeren van hun politieke verantwoordelijkheid voor onteigende en onderdrukte mensen niet hoefde te onderkennen. Hoger onderwijsinstellingen wierpen hun verantwoordelijkheid voor de Joodse gemeenschap van hun af tijdens het Nazitijdperk. Leiden Universiteit, onder het voorwendsel van neutraliteit, steunde het Nazisme en dit leidde tot een verregaande zuivering na de Tweede Wereldoorlog. Linguïst Roeland Anthonie Kollewijn (1857-1942) noemde deze houding Nederlandse naïviteit. Vandaag de dag, tijdens de heerschappij van de Zionisten, herhalen deze instellingen eenzelfde houding richting de Palestijnen. De oproep tot neutraliteit en het vasthouden aan de naïeve retoriek van ‘deze oorlog moet ons niet verdelen’ te midden van een hevig aanval van onmenselijkheden waarover het Internationaal Gerechtshof oordeelde dat het een aannemelijke genocide was, ontmaskert instellingen van hoger onderwijs, zoals Harvard, de VU en AUC. Zij zijn vergeten dat de slogan ‘Nooit meer’ die iedereen zo vaak roept in Europa, een planetaire boodschap is en niet alleen betrekking heeft op de systematische moord van Nazis op Joodse mensen, maar ook op Roma en Sinti, anders valide mensen en homo’s. Nooit meer betekent nooit meer steun verlenen en nooit meer zwijgen over onmenselijkheden waar ook ter wereld.
Neutraliteit en Kritisch Denken
In het aanzicht van de aanval van onmenselijkheden, veroordeelt neutraliteit het kritische denken, dat een cruciaal onderdeel is van wetenschapsbeoefening, ter dood en belemmert het hoger onderwijs en de wetenschappelijke praktijk in het algemeen. Kritisch denken maakt ethische reflexiviteit mogelijk wat betreft wetenschappelijke methodologieën, de integriteit van onderzoek in de wetenschappelijke praktijk en verankert de wetenschap in de samenleving. Met andere woorden, kritisch denken is een constante vermaning voor wetenschappers om niet te vergeten dat kennisproductie door globale politiek en hun eigen politieke keuzes kennisproductie wordt vormgegeven en dat zij niet slechts in een academische bubbel werken waar ze neutraal mogen blijven. Kritisch denken zet hen aan om hun ethiek en politieke posities ten opzichte van de maatschappij te evalueren evenals de menselijke conditie. Professor Ute Deichman, die werkzaam is op de Ben-Gurion Universiteit, liet zien dat de natuurwetenschappen zich afkeerden van kritisch denken in Nazi-Duitsland en zich neutraal verklaarden om hun onethische experimenten te rechtvaardigen. Neutraliteit en depolitisering van wetenschap negeert dat kennisproductie een politieke daad is. Robert Proctor, Professor Geschiedenis van de Wetenschap aan Stanford University, schrijft bijvoorbeeld, ‘the Nazi’s depolitiseerden de wetenschap door de mogelijkheid van politiek debat en controverse te vernietigen’, omdat dit eugenetica en systematisch moord tijdens de Tweede Wereldoorlog zou kunnen betwisten. Op vergelijkbare wijze schiet neutraliteit debatten af ten aanzien van het systematisch vermoorden van Palestijnen, censureert het controverses en verbied het kritisch denken over de daders en over de manier waarop historisch onderdrukte groepen hun eigen onderdrukkers soms nadoen.
Angela Davis, Zwarte feministische filosoof en politiek activist, zei heel toepasselijk: ‘Palestina is een morele lakmoesproef voor de wereld’, en neutrale plekken voor kennisproductie zakken hopeloos voor deze toets. Directies van hoger onderwijsinstellingen zouden er goed aan doen om zich het confessionele gedicht ‘First they came’, van de Lutherse predikant Martin Niemöller, die in het concentratiekamp Sachsenhausen gevangen heeft gezeten, te herinneren. Ik herformuleer het gedicht hier net anders, opdat het een aanmaning is voor Nederlandse hoger onderwijsinstellingen: Zij kwamen voor de Palestijnen en u hebt het kritische denken onderdrukt, omdat u geen Palestijn bent. Ze zullen ooit voor u komen en niemand zal voor u spreken, omdat u het kritische denken ter dood hebt veroordeeld.
Nederlandse instellingen voor hoger onderwijs zouden er goed aan doen om eens te denken aan de recente verkiezingen, het vijandige klimaat ten aanzien van internationale studenten en het opkomende taal-fascisme in Nederland dat zo de nadruk legt op het terugbrengen van het Nederlands als de taal van het onderwijs. Zij zullen voor u komen – en wat kan je dan nog doen zonder kritische denkers, als ze ervoor kiezen om neutraal te blijven en daarmee het ruïneren van hoger onderwijsinstellingen laten gebeuren?
Rouwen om het Kritische Denken
De Witheid en de dood van het kritische denken hebben gezegevierd en misschien is de enige weg om solidariteit te vinden wel het gezamenlijk rouwen om dit sterfgeval. Veel van de recente uitdrukkingen van solidariteit met de Palestijnen, uitgedragen in het Globale Noorden, lijken misschien te gaan over de Palestijnen, maar ik denk dat het samenkomsten zijn om te rouwen om de dood van het kritische denken. We mogen echter ook streven om deze rouw te benutten door op te roepen tot reflexiviteit, door onze hoop te richten op de gemeenschappen en door nooit, maar dan ook echt nooit, de hypocrisie van de hoger onderwijsinstellingen te vergeten. Alle levens die verloren zijn gegaan en alle systematisch vermoordde Palestijnen zullen niet voor niets zijn gestorven, als we rouwen en het kritische denken bewonen, zodat we de echte betekenis realiseren van ‘Palestine from the River to the Sea’, als een tegengeluid tegenover neutraliteit.
Nederlandse vertaling door Dominique Ankoné
Grieving for Critical Thinking in Dutch Academia
The onslaught of inhumanities and systematic killing of Palestinians have exposed the hypocrisy embedded in some of Global North higher education institutions once again. So, I write to grieve the death of critical thinking because many higher education institutions and academics have declared neutrality and put critical thinking to its death. They seemingly strive for critical thinking or values such as academic freedom and social justice. However, their commitments to these values peter out when the lives of those not made from Whiteness are rendered disposable by the Zionist military-industrial complex.
Many Global North higher education institutions have adopted the Palestine exception regarding academic freedom and free speech. Silencing the support for Palestinians and condemning Zionist warmongering began with Columbia University cancelling several Palestine-focused events and forcing student organisations that show solidarity with Palestine to disband for a semester. Some faculty members, such as Professor Manan Ahmed of Colombia University, called these cancellations ‘shady’ practices against academic freedom. Such shady practices by universities are not limited to cancelling events; Harvard Law Review, a “respected” academic journal, collectively voted and quashed a critical piece by Rabea Eghbariah, a PhD scholar at Harvard Law. The journal solicited the piece, but eventually, the editorial team feared the public backlash and its impact on their future career prospects; therefore, they decided to quash and censor the piece. The silencing, quashing, censorship and suppression in universities have gone to the extent that Colombia University’s president summoned New York police to arrest more than a hundred students protesting in support of Palestine and calling for a ceasefire. Similarly, Amsterdam University College was supported by its parent universities (Vrije Universiteit Amsterdam and Universiteit van Amsterdam) to call the police, which exerted excessive force and arrested students for anti-war protests and supporting Palestinian struggles. The pervasive Palestine exceptions, breaking down Palestine solidarity actions and banning protests in universities in the USA and across Western Europe, are rooted in universities’ obsessive call for neutrality when it comes to the systematic killings of those not made of Whiteness, such as Palestinians.
Oberlin College, a politically active US college, opted for ‘neutrality’ about the ongoing violence against Palestinians despite its profile boasting histories of protest against the Vietnam War and student activism. Times Higher Education has actively given platforms to professors and educators who encourage educational institutions to embrace neutrality and ignore those who identify neutrality negates solidarities and reproduces suppression of academic freedom. American higher education institutions have acquiesced to the suppression of academic freedom by equating protest against the slaughter of Palestinians as antisemitism. They are long gone with the flow of American military supplies to Zionists and using Hamas as an excuse for genocidal violence. Three hundred scholars noticed the trend of supporting the Zionist state in Germany. They signed a petition and called out Germany’s departure from reason and violently silencing academics supporting Palestinians. Soon after the petition, Max Plank Research Institute in Germany terminated Professor Ghassan Hage’s affiliation because his vocal support of Palestinians and his criticism of Israel’s inhumanities did not align with Max Plank’s institutional values.
Since 7th October, some Western European higher education institutions have enforced censorship and suppression of academic freedom in the name of neutrality. They had “forgotten” their dark histories. Nowadays, they reenact those histories and rehash the same rhetoric and wordings, such as neutrality. For instance, Vrije Universiteit Amsterdam (VU), whose founder Abraham Kuyper (1837-1920) established an anti-revolutionary party on its way to the premiership, and Amsterdam University College (AUC) have adopted neutrality and depoliticisation of the onslaught. This is unsurprising; VU silently collaborated with the apartheid in South Africa and repeats its history by supporting the Israeli apartheid nowadays. VU executive board, in its open letter, called on academics and the VU community to prevent “this” war from dividing us (I, as one of those academics and VU employees really don’t know who is this “us”). VU mirrors the typical Dutch “neutrality” that implicated the Netherlands in the massacre of 8000 mostly Muslim men and boys in the Bosnian war in July 1995. To maintain neutrality and “social safety” for all, VU cancelled the teach-in ‘Gaza in Context’ and imposed cumbersome surveillance conditions to make the event impossible. Although VU has allowed Teach-in recently, it has called police on its students and aggressively banned any form of sit-in and demonstration in support of the Palestinian cause. The medical students organising the annual charity Iftar auction told me that VU disallowed raising funds for displaced Palestinians because of VU’s neutrality!
VU and other Dutch universities, AUC announced it is the ‘neutral place of knowledge production’. However, a few Dutch higher education institutions, such as Wageningen University, explicitly supported Palestinians and denounced the onslaught. The Dutch higher education institutions use misleading language in their call for neutrality. For instance, all my colleagues and I, who teach at AUC, received the announcement that students were asked to be neutral and critical. Such announcements gloss over neutrality and reduce higher education to decontextualised critical thinking, theorisation, politically irresponsible knowledge production, and conducting science without any attention to planetary conditions. Neutral critical thinking (if such an oxymoron could exist!) is another step toward Whitewashing students whose scientific personhood, analytical identity and intellectual faculty must become devoid of emotions, political passions, dissent and criticality. In other words, Global North higher education institutions declare neutrality to remind students and staff that they should think but not feel. They are asked to obey institutional “reasons” and codes of conduct without applying any critical thinking that could disrupt misguided, biased institutional neutrality.
Critical thinking is put to death when higher education institutions ignore neutrality is a mode of value judgment that does not foster social safety and inclusivity for all. It is a value judgment that announces those privileged with safety and comfort should remain individual spectators of the onslaught, limiting their support of social justice to private spheres and never mobilising against those deemed allies and friends of the Global North. Neutrality protects the status quo and distorts individuality into a protective shield for the privileged. Setting neutrality as the institutional position normalises inhumanities and acceptance of settler colonialism and systematic killing of anyone who is not made of Whiteness. It seems some of the Global North higher education institutions have forgotten the atrocities of World War II and the impact of their neutrality in the legitimisation of Nazi violence. Professor Stephen Norwood documented and discussed in his book The Third Reich in the Ivory Tower that American academia legitimised Nazi Germany and Hitlerism through their neutrality and support. Harvard University collaborated with Nazified universities without uttering a word of criticism about the persecution of Jewish scholars. Leiden University, under the pretence of neutrality, which the linguist and Leiden fellow Roeland Anthonie Kollewijn (1857-1942) called Dutch Naivete, went on to support Nazism and resulted in an extensive purge after World War II. Neutrality allowed these universities to remain silent and complicit by neglecting the consequences of their silence and ignoring political responsibility for the dispossessed and oppressed. Higher education institutions shrugged off their responsibility toward the Jewish community during the Nazi era. Nowadays, these institutions repeat a similar attitude toward Palestinians during the reign of Zionists and their bombs over unarmed civilians and children. The call for neutrality and sticking with the naïve rhetoric of ‘this war should not divide us’ amid the onslaught of inhumanities that the International Criminal Court of Justice found to be a plausible genocide exposes the hypocrisy of higher education institutions, such as Harvard, VU and AUC. Their neutrality was the silent support of perpetrators in the past and now. These institutions have forgotten the slogan ‘never again’ that everyone often shouts in Europe is a planetary message. It is not only about Nazis’ systematic murder of Jewish people, Romas, otherwise abled bodies and homosexuals. Never again means never again supporting and remaining silent against inhumanities wherever.
Neutrality and Critical Thinking
In the face of the onslaught of inhumanities, neutrality puts critical thinking – a vital ingredient of conducting science – to its death and incapacitates higher education and its overall scientific practices. Critical thinking enables ethical reflexivity in methods, research integrity in academic practices, and grounds science in society. In other words, critical thinking is a constant reminder for scientists that global politics and their political choices shape knowledge production, and they don’t work merely in an academic bubble where they may remain neutral. Critical thinking pushes them to evaluate their ethics and political positions vis-a-vis society and the human condition. Professor Ute Deichmann, based at Ben-Gurion University, showed natural sciences turned away from critical thinking in Nazi Germany and declared neutrality to justify their unethical experimentations. Neutrality and its depoliticisation of science ignore knowledge production is a political act. Robert Proctor, Professor of History of Science at Stanford University, writes, ‘Nazis depoliticised science by destroying the possibility of political debate and controversy’, which could contest eugenics and systematic killing during World War II. Similarly, neutrality about the systematic killing of Palestinians shoots down debates, censors controversies and forbids critical thinking about perpetrators and how some historically oppressed groups mimic their oppressors.
Angela Davis, the Black Feminist philosopher and political activist, aptly said: ‘Palestine is a moral litmus test for the world’, and neutral places of knowledge production fail this test miserably. Higher education institutions’ management would do well to remember ‘First they came’, the confessional poem by Martin Niemöller, the Lutheran pastor imprisoned in Sachsenhausen concentration camp. I rephrase his poem differently, which may serve as a reminder for the Dutch higher education institutions: They came for Palestinians, and you suppressed critical thinking because you are not Palestinians. They will come for you, and no one will speak for you because you put critical thinking into its death.
The Dutch higher education institution will do well to consider the recent election, the hostile environment against international students and the rising linguistic nativism in the Netherlands with its emphasis on returning to the Dutch language as the medium of instruction. They will come for you, and what will you do without critical thinkers if they choose neutrality and let higher education institutions fall into ruin?
Grieving for the Critical Thinking
The Whiteness and death of critical thinking have prevailed. The Dutch academia (including students) lives through a regime of fear due to censorship, intimidation, disciplinary threats and political pressures (formal and informal) perpetuated by the higher education institutions and their managements. Maybe the only way to find solidarity is while grieving the death of critical thinking. Most of the recent solidarities with Palestinians expressed in the Global North universities seem to be about Palestinians, but I think they are assemblies to grieve the death of critical thinking and the demise of academic freedom. However, we may harness this grief by calling for reflexivity, redirecting our hopes to the communities, and not ever forgetting the hypocrisy of higher education institutions. All lives lost and Palestinians systemically murdered are not in vain if we grieve and inhabit critical thinking to realise the true meaning of ‘Palestine from the River to the Sea’ is the counternarrative against neutrality.