Harvey Weinstein en Toxic Masculinity – He took it like a man
‘Hoe heeft het kunnen gebeuren dat Harvey Weinstein zo veel slachtoffers heeft kunnen maken?’ De vraag is me meer dan eens gesteld en het antwoord erop is complex. Deels komt het door een cultuur van wegkijken, maar ook door de acceptatie van wangedrag bij mannen, het idee dat een man agressief en egocentrisch gedrag ‘mannelijk’ zou zijn.
Iedereen in Hollywood kende de reputatie van Weinstein, vrouwen werden zelfs gewaarschuwd niet in hun eentje met Weinstein in een hotel af te spreken, en toch bleven acteurs, actrices en filmmakers de man jarenlang trouw en uitentreuren bedanken tijdens hun speeches wanneer ze een prijs wonnen.
De Hollywood mogul werd maandag schuldig bevonden aan orale aanranding en verkrachting van twee vrouwen. De veroordeling is mede mogelijk gemaakt door de meer dan 90 vrouwen die de afgelopen jaren naar buiten zijn getreden met verhalen van verkrachting en aanranding door Weinstein. Vrouwen die jarenlang, stuk voor stuk, uit angst – soms voor hun carrière, soms gebonden aan geheimhoudingsverplichtingen, maar vaker nog uit angst voor hun veiligheid – hun kaken stijf op elkaar hadden gehouden.
Eén van die vrouwen is Ambre Guttierez. Nadat het Italiaanse model in 2015 door Weinstein bij haar borsten was gegrepen, spoedde ze zich naar de politie om aangifte te doen. De politie – bekend met de reputatie van Weinstein – besloot haar een zender te laten dragen en, onder begeleiding van undercoveragenten, terug te sturen naar de filmproducent. Wat volgde had zelfs Kafka niet kunnen bedenken.
Weinstein geeft in het gesprek met Guttierez toe zich tegenover haar te hebben misdragen. Daarnaast geeft hij ook toe zijn gedrag normaal te vinden. ‘I do this all the time’, zegt hij, én hij sommeert haar dat ze hem niet ‘voor gek moet laten staan’. Met dit bewijs op zak is zowel Guttierez als de politie ervan overtuigd dat de Officier van Justitie Harvey Weinstein zal vervolgen. Maar: wanneer de filmproducent erachter komt dat zijn gesprekken heimelijk zijn opgenomen, start hij een smeercampagne tegen het model, een smeercampagne die zo effectief is dat de Officier van Justitie besluit hem niet te vervolgen, en Guttierez uiteindelijk besluit om een deal met Weinstein aan te nemen. In ruil voor een som geld, zal ze haar mond houden. Ze moet al haar elektronische apparaten inleveren, al haar wachtwoorden afstaan, zodat Weinsteins medewerkers alle eventuele sporen en bewijzen kunnen wissen. Dat doet ze, maar niet zonder stiekem eerst een kopie van het audiofragment te hebben gemaakt.
Saillant is dat Officier van Justitie die in 2015 weigerde Harvey Weinstein te vervolgen, Cy Vance Jr., dezelfde Officier van Justitie is die de vervolging in New York nu wel mogelijk heeft gemaakt. Dinsdag noemde hij de vrouwen die zich hebben uitgesproken over het seksuele geweld dat hen is aangedaan ‘helden’, en vierde hij de uitspraak. Het contrast met een aantal jaar eerder had niet groter kunnen zijn.
Kritiek op Cy Vance Jr. is er dan ook alom, mede omdat hij er inmiddels om bekend staat rijke verdachten van seksueel geweld met fluwelen handschoenen te behandelen. Pas nadat tientallen vrouwen via diverse media hun verhaal deden, ging hij over tot het onderzoeken van mogelijke vervolging.
Weinstein was lange tijd de vieze oom, als perverseling dé grap van het feest. Een testosteronbom, zijn gedrag maakte onderdeel uit van de cultuur. In feite werd niet anders verwacht van hem dan dat hij zich zo zou gedragen. Dat spreekt zijn daden niet goed, integendeel, dat toont dat het probleem dat #MeToo heeft blootgelegd zelfs nog vele malen groter is dan alleen de acties van Weinstein. Het is een teken van toxic masculinity, de overtuiging dat mannen zich op een bepaalde manier zouden moeten gedragen (lees: misdragen) om “mannelijk” te zijn.
Die toxic masculinity zat ook in de woorden van Donna Rotunno, de advocaat van Weinstein. Na zijn veroordeling zei ze: ‘He took it like a man.’ Het ergste dat Weinstein kennelijk kon overkomen is dat zijn “mannelijkheid” – of wat daarvoor door zou moeten gaan – hem zou worden afgenomen na een veroordeling.
Het probleem is dat mannen (en vrouwen) tot op de dag van vandaag wordt geleerd dat mannen jagers zijn en vrouwen passieve wezens, die als prooien wachten totdat een roofzuchtig beest zich op hen werpt.
Het is tijd om dat beeld – dat geschiedkundig bovendien incorrect is – te weerleggen.
Maandag was Hasna te gast bij Nieuwsuur om te vertellen over wat de veroordeling van Weinstein betekent voor de MeToo-beweging. Terugkijken kan hier.