Noem mij geen powervrouw!

Mijn naam is Nadine Ridder, ik ben een 38-jarige cis-vrouw met een bi-culturele achtergrond en fluïde seksuele oriëntatie. Mijn missie voor meer gelijkwaardigheid staat centraal in alles wat ik doe. Als onafhankelijk creatief strateeg help ik bedrijven zichzelf opnieuw uit te vinden in een snel veranderende wereld, als opiniemaker reflecteer ik op diezelfde wereld en als trainer help ik bedrijven en individuen die graag willen bijdragen aan meer gelijkwaardigheid een eindje op weg. In dit artikel leg ik je uit waarom het compliment powervrouw in mijn optiek een verkapte belediging is.

Noem mij geen powervrouw. Ook geen vrouw met ballen, niet 'one of the guys', geen sterke vrouw en zeg niet dat ik mijn mannetje sta. Deze uitdrukkingen zijn bedoeld als complimenten, maar zo kan ik ze niet ontvangen. De krachtterm impliceert dat er sprake is van een uitzondering, dat vrouwen doorgaans niet krachtig of sterk zijn. Ook vertelt het mij dat ik goed functioneer binnen een maatschappij die gebouwd is op patriarchale waarden, niet bepaald iets om trots op te zijn. Het patriarchaat, wat letterlijk 'regel van de vader' betekent, is volgens Wikipedia een sociaal systeem waarin mannen de primaire macht hebben en overheersen in rollen van politiek leiderschap, moreel gezag, sociaal voorrecht en eigendom. De ‘regel van de vader’ geeft al aan dat dit een onderdrukkend systeem is voor wie zich niet als man of vader identificeert. 

Het is gebouwd op de mythe dat er twee type mensen bestaan die biologisch van elkaar afwijken en daarom een andere rol in de samenleving moeten innemen. De strikt gescheiden binaire genderrollen (man-vrouw) met de bijbehorende verwachtingen in eigenschappen en gedrag zijn nodig om die mythe in stand te houden en taal is het middel om dat als waarheid te verkopen. Een ogenschijnlijk onschuldige term als powervrouw, bedoeld als compliment is, als je beter kijkt een verkapte belediging.

Binnen het patriarchale systeem hebben mannen een leidende rol en zijn vrouwen gedwongen een verzorgende rol op zich te nemen. Om dit sociale construct als natuurlijk verschijnsel te laten voorkomen, worden eigenschappen die bij een leidende rol zouden horen zoals besluitvaardig, actief en assertief nog altijd toegeschreven aan mannen. Eigenschappen die bij de verzorgende rol horen zoals zorgzaam, passief en loyaal worden toegedicht aan vrouwen. Om de ongelijkwaardigheid in stand te houden worden deze eigenschappen én de verzorgende rol als zwak en minderwaardig beschouwd in onze cultuur. 

Emotie is zwakte
Dat ik goed functioneer binnen een systeem dat mannen bevoordeelt betekent dat ik de eigenschappen die hierin worden beloond goed heb weten te ontwikkelen en kenmerken die worden afgestraft heb leren onderdrukken. Ik ben jong begonnen met turnen, een harde wereld waarin emoties onderdrukken om te kunnen presteren een belangrijke vaardigheid is. Dit kon ik later goed toepassen in de marketingwereld waarin ik ging werken, waarin winnen ook het ultieme doel leek te zijn. Ik was die vrouw die anderen vertelde nooit te huilen op het werk, die geen kans onbenut liet om het woord te nemen en stress binnen hield. Ik was trots om te horen dat ik ‘niet zoals andere vrouwen was.’ Ook vrouwen is geleerd dat mannen meer capabel zijn, dus zijn er veel vrouwen die zichzelf onbewust als de capabele uitzondering zien en samenwerking met mannen prefereren. Het is een fijn gevoel door mannen serieus genomen te worden en het gevoel te hebben erbij te horen, juist omdat we zo vaak het tegenovergestelde ervaren. 

Ik heb kwetsbaarheid dan ook altijd als last gezien en bij anderen veroordeeld. Pas toen ik de rekening gepresenteerd kreeg in de vorm van een burn-out werd duidelijk dat het onderdrukken van emoties misschien wel hielp in de weg naar de top, maar dat ik er absoluut niet gelukkig en geen beter mens van werd.

Autoritatieve leider
Ik heb inmiddels geleerd dat het voelen van empathie, tonen van compassie en het creëren van verbinding net zo goed bij mij hoort als verantwoordelijkheid dragen, het nemen van besluiten en mij duidelijk uitspreken. Dat ogenschijnlijk tegengestelde waarden elkaar juist nodig hebben zien we momenteel bij wereldleiders die hun naties succesvol door de crisis leiden. Door niet alleen te focussen op het bestrijden van het virus, maar het welzijn van de bevolking net zo belangrijk te maken. Leiders als de Taiwanese President Tsai Ing-wen en de Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Arden worden enorm geprezen om de resultaten van hun autoritatieve leiderschapsstijl. Deze stijl is zowel betrokken, begripvol en accepterend als controlerend, veeleisend en gezaghebbend. Autoritatief staat tegenover permissief (toegevend) aan de ene kant en autoritair (sturend) aan de andere kant. Het is dus niet of/of, het is en/en. Dit is geen vrouwelijk leiderschap, het is gebalanceerd leiderschap. 

Alternatieve taal vinden is meestal het probleem niet, zo is ‘powervrouw’ gemakkelijk om te zetten naar bijvoorbeeld ‘krachtig persoon’. Maar omdat de woorden die we gebruiken zo diep opgeslagen liggen in ons brein moeten we wennen aan iets nieuws en accepteren dat het een tijdje vreemd in de oren klinkt. Taal is een projectie van de realiteit en visa versa. We moeten leren onderdrukte en uitvergrote eigenschappen meer in balans te brengen én taal vinden die recht doet aan de volledigheid van onze persoonlijkheden. Tot een paar weken geleden lukte het mij niet dit onderwerp te bespreken zonder het hierbij te hebben over masculiene en feminine waarden of eigenschappen. Nu is het geen enkel probleem meer, maar het heeft tijd en inspanning gekost om mijn overtuiging dat die termen nodig zijn los te kunnen laten en andere taal te kunnen vinden die prima volstaat. 

Als je mij wilt complimenteren met mijn daadkracht, mijn leiderschap skills of mijn overtuigingskracht, gebruik dan ook die woorden om te zeggen wat je bedoelt. Daar is geen genderspecifieke krachtterm voor nodig. 

Genoten van dit artikel? Word ‘friend’ van Lilith en support onze journalistieke en feministische platform.
Enjoyed this article? Become our friend and support us.

Beeld: Sara Gironi Carnevale