Gedupeerden toeslagenschandaal aan het woord: ‘Belastingdienst vernietigde ons dossier’

De zomervakantie is niet voor iedereen een periode van rust. Lilith co-founder Hasna El Maroudi ging in gesprek met Sara en Ahmed, een getrouwd stel dat gedupeerde is in het Toeslagenschandaal. Hun dossier werd door de Belastingdienst onrechtmatig vernietigd met als gevolg dat zij nog steeds wachten op enige vorm van compensatie.

Update 21 september 2021:

Het gezin krijgt pas in maart 2022 een zaakwaarnemer bij De Belastingdienst, die de zaak kan onderzoeken. Hoe dat zal uitpakken, moet nog blijken. Een verzoek van het gezin om met spoed geholpen te worden – gezien de door de Belastingdienst erkende fouten – is zonder opgaaf van reden afgewezen.

Eerder:

Het is een zonnige dag wanneer ik in de auto naar Amsterdam stap. Op de snelweg is het weer net zo druk met forensen als voor de coronapandemie. Er moet gewerkt worden, er moet geld verdiend worden, er moet belasting worden betaald. Vlak voor de afrit in Amsterdam wordt op grote banners geadverteerd voor luxe appartementen. Droomwoningen in de buurt van de hoofdstad, bedoeld voor de happy few. In ieder geval niet weggelegd voor mensen zoals Sara en Ahmed, het stel waar ik nu naar onderweg ben, zal gauw blijken.

Sara en Ahmed zijn al 23 jaar getrouwd. Hij kwam als zesjarig jongetje vanuit Pakistan naar Nederland, zij voegde zich na hun huwelijk 18 jaar geleden bij hem. Ze zijn gedupeerden in het Toeslagenschandaal en zochten contact met Lilith op om hun verhaal te kunnen doen. Over de fouten die de Belastingdienst heeft gemaakt, maar ook over hoe de Belastingdienst nog steeds fouten maakt, zozeer zelfs dat Ahmed – die fiscaal recht heeft gestudeerd – soms door de bomen het bos niet meer kan zien.

‘We hebben vier kinderen: drie dochters en een zoon. Onze oudste dochter is inmiddels 18 jaar geworden. Mijn vrouw is huisvrouw, zij zorgt voor de kinderen en ik zorg voor de financiële middelen’, vertelt Ahmed aan de keukentafel. Op tafel staan nootjes en andere lekkernijen. Hun oudste dochter zit op de bank te lezen. ‘Met de opvang van onze oudste dochter – 17 jaar geleden dus – is alles begonnen.’ 

‘Ze werd geboren in 2003. Ik had destijds een baan als consultant, en mijn vrouw moest na haar komst naar Nederland inburgeren; daarom hadden we kinderopvang nodig. We vroegen kinderopvangtoeslag aan, maar moesten al gauw geld gaan terugbetalen. Dat hebben we tussen 2005 en 2010 netjes gedaan, maar we begrepen maar niet waarom. We zaten financieel echt aan de grond.’

Je hebt fiscaal recht gestudeerd, wist je dat er iets misging bij de Belastingdienst?

‘Ik ben zeker in beroep gegaan. Eerst met een bezwaarschrift naar de Belastingdienst toe, daarna ben ik in beroep gegaan bij de rechter, maar daar heb ik bakzeil gehaald. Volgens de rechter klopte het dat wij geld moesten terugbetalen. Daar heb ik ook weer hoger beroep tegen aangetekend, maar ook daar heb ik bakzeil gehaald. Vervolgens kon ik niets meer. Althans, ik had wel naar de Hoge Raad gekund, maar ik dacht: laat maar, ik heb toch ongelijk, laat maar zitten.’

Wanneer wist je dat jij toch wél gelijk had?

‘In eerste instantie dacht ik niet eens dat wij mogelijk gedupeerd waren, maar toen het Toeslagenschandaal in het nieuws kwam zei ik tegen mijn vrouw: goh, dat is precies wat ons is overkomen. Toen heb ik ons aangemeld als gedupeerden en is het balletje gaan rollen.’ 

‘Mijn vrouw en ik hebben onlangs uitgebreid over die periode gesproken, en hoe het toch kwam dat we zoveel ruzie hadden, tot het punt dat we serieus overwogen om uit elkaar te gaan. Zij vroeg zich natuurlijk af wat ik met ons geld deed, waarom we zo in de schulden zaten, terwijl ik helemaal niks verkeerd had gedaan.’

Hoe is alles verlopen sinds jullie aanmelding?

‘Na de aanmelding is er door de Belastingdienst een zogenoemde “lichte toets” gedaan, over de jaren 2011 en 2012. Na die toets kregen we een brief met de melding dat we daar niet doorheen zijn gekomen, dus dat we zijn afgewezen. Wel zouden we een zaakwaarnemer krijgen die alles nog eens zou controleren. Niet veel later kreeg ik een brief van de Belastingdienst dat ze mijn dossier hebben vernietigd en geen gegevens kunnen vinden van vóór 2011/2012. Ze hebben dus niks meer. Daarom zeggen ze nu: we gaan kijken welke gegevens we nog wel hebben, en als we gegevens missen dan geven we u het voordeel van de twijfel. Maar hoe bedoel je het voordeel van de twijfel? Júllie maken keer op keer een fout, en keer op keer word ík afgehouden van het recht dat ik heb. Dat jullie mijn dossier hebben vernietigd, is jullie fout. Jullie geven het ook toe. Jullie bieden excuses aan in de brief. Vervolgens hebben jullie het over voordeel van de twijfel. Enerzijds wordt toegegeven dat de Belastingdienst fouten heeft gemaakt. Enerzijds wordt toegegeven dat zij mijn gegevens hebben vernietigd. En vervolgens zeggen ze: misschien krijg jij wel voordeel van de twijfel.’

Wat voor gevolgen heeft dit voor jullie?

‘Ik had een noodvoorziening aangevraagd, dat gaat om een bedrag van 500 euro, een schijntje natuurlijk, maar goed. Die is in eerste instantie afgewezen omdat we niet door de lichte toets waren gekomen. Na de brief over de vernietiging van mijn dossier, heb ik hem nog eens aangevraagd en is de noodvoorziening wel toegekend. De Belastingdienst weet nu dus dat ze hier toch wel een grove fout hebben gemaakt.’

‘Nu heb ik ook een advocaat in de arm genomen, zij gaan mijn dossier bij de rechtbank proberen op te vragen, maar het is nog maar de vraag of de rechtbank de gegevens nog wel heeft.’ 

De overheid heeft gedupeerden 30.000 euro beloofd, en zo nog wat andere dingen. Hoe zit het daarmee?

‘Klopt. Maar wij moeten wachten op onze zaakwaarnemer, want voor die tijd gaat er niets gebeuren. Ik heb meerdere malen met de Belastingdienst gebeld met de vraag of ze het nou konden oppakken. De belofte is gedaan dat als je jezelf voor 15 februari had aangemeld – en dat hebben we gedaan – dat je voor 1 mei een compensatie zou krijgen. We wachten nog steeds. En nu staat er op de website van de Belastingdienst dat ik moet wachten tot eind oktober. Maar als de overheid zoveel fouten maakt, waarom moet ik dan zo lang wachten?’

‘Er zijn allemaal beloftes gedaan door mevrouw van Huffelen, en ja ik begrijp dat het druk is bij de Belastingdienst en dat er veel aanmeldingen zijn, maar je zoekt maar een oplossing. Ik heb netjes altijd mijn belasting betaald. Ik heb me in mijn hele leven – ik ben hier opgegroeid vanaf mijn zesde – nooit en te nimmer gediscrimineerd gevoeld. Maar nu door de Belastingdienst wel.’

Wat veel mensen – ondanks alle verhalen – vaak niet begrijpen is hoe dit kon gebeuren. Uiteindelijk is het toch gewoon een rekensom? Dit zijn je inkomsten, dit kost de opvang, dit kun je ontvangen? Waar is het misgegaan?

‘We zijn onterecht als fraudeur aangemerkt. De bedragen zijn daardoor onterecht teruggevorderd. Ik heb het betaald, want ik had geen keus, maar het was wel onterecht. En dan ging het bij ons nog om 30, hooguit 40.000 euro. Ik ken ook verhalen van mensen die 80.000 euro terug moesten betalen.’

Hoe weet je dat jullie als fraudeur zijn aangemerkt?

‘Mijn vrouw heeft onlangs een brief van de Belastingdienst gekregen waarin staat dat ze in het FSV, het fraude signaleringssysteem, stond. Het is een bevestiging van wat wij al vermoedden. Ik voel me echt geschoffeerd door de Belastingdienst. Ze hebben ons dossier vernietigd, mijn vrouw aangemerkt als fraudeur, en nog steeds wordt er niet naar ons geluisterd. Ons leefgenot is ons al die jaren ontnomen. Het gaat wel om ons leven, hè? Wij weten hoe moeilijk we het in die periode hebben gehad. Dat leefgenot dat krijgen wij niet meer terug.’

Wat betekent het als je zoveel geld moet terugbetalen?

Nou, in die periode hadden we huurachterstanden, bedreigingen dat de elektriciteit afgesloten zou worden. We hebben geld geleend bij mensen, jarenlang moeten terugbetalen. Dus het was het ene gat vullen met het andere. Het ging me alleen maar om het betalen van die schulden. En nu nog blijft het ons maar achtervolgen. Laatst werd weer bijna de elektriciteit afgesloten. Onze buurvrouw heeft ons toen geld geleend om dat te kunnen voorkomen. Onze oudste dochter moest digitaal eindexamen voor haar havo doen. Dat gaat niet zonder elektriciteit.’

Maar er zijn toch allerlei dingen geregeld vanuit de overheid nu om dit te voorkomen? Zoals bijvoorbeeld een noodknop – als je instanties belt en zegt dat je gedupeerde bent dan lassen zij een pauze in?

‘Dan moet je wel van de noodknop weten. De overheid heeft dat niet naar de gedupeerden gecommuniceerd. We hebben geen brief gekregen waar dat in stond; je moet maar uit de media vernemen. Maar als je alleen maar bezig bent met betaalachterstanden wegwerken, dan volg je niet alles op de voet.’

‘Uiteindelijk hebben we ook gebruik gemaakt van de noodknop, maar sinds vorige week begin ik weer deurwaardersbrieven te krijgen, bijvoorbeeld over de ziektekostenverzekering. Het allerbelangrijkste is voor mij nu het betalen van de huur, gas, licht en dat we te eten hebben. Die zorgverzekering interesseert me niet meer. Schrijf me maar uit, doe wat je wil. Ik heb jarenlang zoveel stress gehad. Ik heb nu zoiets van: kom maar, wat wil je halen? Ik stuur je wel door naar de Belastingdienst.’ 

Maar als jij weer brieven krijgt, werkt de noodknop dan wel?

‘Kennelijk niet. En die noodknop zou niet de enige oplossing hoeven zijn. Ik krijg ook van de Belastingdienst nog aanslagen. Ik heb een eigen onderneming. Over het eerste kwartaal van dit jaar heb ik 2000 euro omzetbelasting moeten betalen. Ik snap niet waarom de Belastingdienst dat niet uitstelt. Stop er gewoon mee, ook al is het onderneming.’

Wat zijn de gevolgen het toeslagenschandaal voor jullie geweest?

‘Financieel natuurlijk, maar ook de stress in het gezin. Mijn dochter heeft op 0,1 punt haar havo-diploma dit jaar niet gehaald. Terwijl wij in de stress zaten over het mogelijk afsluiten van de elektriciteit moest zij studeren voor haar diploma. Dat doet iets met je. De overheid wil de kinderen die gedupeerd zijn ook een financiële compensatie geven, maar wat moeten kinderen met dat geld? Zorg ervoor dat ze gratis kunnen studeren, of een andere vorm van compensatie waardoor ze de achterstand die zij door toedoen van de overheid hebben opgelopen, iets kunnen inhalen. Dat mijn dochter gewoon haar diploma haalt.’

‘Sinds ik mijn eigen bedrijf heb redden we het wel. We hebben eten, kunnen de huur, gas en licht betalen, alleen dat gedoe met de Belastingdienst blijft ons achtervolgen. Als we dat er niet meer bij hebben kunnen wij aan het einde van het jaar op vakantie. Als dit nou eens stopt, kan mijn vrouw ook weer naar haar moeder in Pakistan toe. In al die jaren heeft zij haar vader niet kunnen zien. En in de tussentijd is haar vader overleden. En dat heeft de Belastingdienst met haar gedaan. Haar vader is overleden en ze kon er niet eens naartoe, omdat er geen geld was.’

Waar zijn jullie mee geholpen? 

‘Dat dit zo snel mogelijk stopt. Dat we er een punt achter kunnen zetten. Een excuus en compensatie. Ik wil dat het stopt. Ik kan ook hier niet meer tegen. Ik wil dat het stopt. Dit is ook mijn laatste middel, om dit verhaal in de openbaarheid te brengen. Dat de Belastingdienst, nog steeds mensen in de kou laat staan.’

De namen Sara en Ahmed zijn om privacyoverwegingen gefingeerd.

cc-foto: Mystic_Mable

Meer van dit soort artikel? Word ‘friend’ van Lilith en support onze journalistieke en feministische platform