Column: Ik hou ook van jou, mama
© Bob Bronshoff
Moeder. Mijn moeder stuurt me soms nog berichtjes.
Op woensdag 23 augustus om half vijf: “Hey did you know that Allah does not make a mistake and the devil is a liar.”
Op maandag 6 maart om vier uur: “Hi how are you doing, I am good and I traveled to Saudi Arabia and I would love for you to be here with me but you now I still so much may Allah bless you son. May Allah forgive you for youre bad way.”
Ik hou ook van jou, mama. Ik scroll regelmatig door de apps; echte communicatie lijkt onmogelijk. Natuurlijk droom ik nog steeds dat ze mij ooit weer knuffelt, dat ze zegt dat het oké is dat ik een trans vrouw ben. Ik wou dat ik haar kon laten zien dat mijn queerness prachtig is, zelfs heilig. Dat het gevierd moet worden, dat we samen mijn queerness moeten vieren.
Op dit moment lijkt het alsof we in twee verschillende werelden leven. Zij aan de ene kant, ik aan de andere. Er is een brug die door een storm gaat. We staren elkaar aan, beiden met harten die kloppen. Ik kan enkel naar haar teruggaan als ik iets achterlaat. Datgene wat ik nooit achter kan laten, omdat het mijn lichaam is, mijn wezen. Haar geloofsovertuiging verschilt van de mijne. Kon ik haar maar nog één keer vasthouden, nog één laatste keer samen dineren. Een diner waar ik niet het gender draag dat niet van mij is, maar waar zij mij ziet als de dochter die ik altijd ben geweest.
Ik heb liefde nodig. Ik weet dat de liefde van mijn moeder niet te vervangen is. Ik kan me haar eenzaamheid niet voorstellen, dat haar kind in haar ogen van haar is weggegaan. Ik beschouw de mensen om me heen als familie, de mensen die mij accepteren en begrijpen, misschien is een gedeeld wereldbeeld een sterker bindmiddel dan bloed, zelfs dan het baren. Mijn moeder zal altijd mijn moeder zijn, ik zal altijd van haar houden, maar mijn moeder is ook de persoon die mij haat omdat ik een trans vrouw ben.
We zouden nu samen kunnen zijn. In de tuin werken, munt plukken en samen spinazie voor een gerecht maken. We zouden kunnen praten over Somalië en Somaliland, misschien zelfs plannen om er samen heen te gaan. Ik zou haar kunnen vragen naar haar kindertijd. Ik was altijd gefascineerd door die verhalen. Toen ze vertelde, was het alsof ze een soort orakel was. We zouden nu eigenlijk samen moeten zijn, mama.
In plaats daarvan ben ik alleen en schrijf ik dit. Ik strek me uit naar je. Ik doe dit om op de een of andere manier toch bij je te zijn, maar vooral ook omdat ik je respecteer. Al het geweld dat je hebt doorstaan als jonge Zwarte moeder. Het racisme; ze willen ons doen geloven dat we minderwaardig zijn, maar je was ervan overtuigd dat we het zouden overwinnen. Samenzijn was een overwinning, in een wereld die Zwarte mensen uit elkaar probeert te houden. Jouw veerkracht is een triomf. We zijn geen volk van handelaars, maar van dichters en herders. We zijn nauw verbonden met het zand, de heuvels, de zee. We blijven trouw aan onze tradities. We zijn een land van muzikanten. Zelfs tijdens oorlogen zongen we. Je zei dat niets ons zou breken. Je had alle vertrouwen in mij, misschien te veel. Ik kon nooit aan je verwachtingen voldoen, of wilde dat gewoon niet. Ik was boos dat ik me moest verhouden tot die verwachtingen, boos dat ik als nieuwe generatie al je hoop moest waarmaken. Het was niet eerlijk, waar we waren achtergelaten door de geschiedenis.
Ik respecteer je, en ik hou van je, omdat ik weet dat je vol liefde bent. Maar queerness is toch geen haatdragende zaak? Ik dacht dat onze liefde onverwoestbaar was, maar Allah en Zijn wetten zijn volgens jou groter. Ik blijf me afvragen in hoeverre jouw perceptie en interpretatie van Allahs wetten het probleem zijn. Is er binnen jouw religie geen ruimte om toch van mij te houden?
Ik schiet nog steeds vol, in tranen, als ik denk aan je verdriet, aan je verlies, toen. Hoe groot de impact van mijn coming-out op je was. Het was een slag waarvan ik niet zeker wist of je die überhaupt kon verdragen, en ik geloofde niet dat ik je kon helpen. Sindsdien blijf je proberen mij te overtuigen van de waarheid waarin jij gelooft. Ik wou dat je dat verdriet nooit hoefde te voelen. Families zouden niet verscheurd moeten worden door gender, de vertaling en de interpretatie ervan.
Als ik naar mijn eigen spiegelbeeld kijk, zie ik dat ik zo veel van wie ik ben, waar ik trots op ben, niet zou zijn zonder jou. Zonder jouw liefde, vastberadenheid, intelligentie en warmte. Ik ben een Somalische trans vrouw, trots op mijn achtergrond, trots op mijn roots, en trots op mijn lichamelijkheid, alle aspecten ervan. Ik ben mooi omdat jij mooi bent, mama.
In mijn hoofd hoor ik die vraag de hele tijd: moest het echt, die transitie, als het mijn moeder zo verscheurt? Zou ik niet alles voor mijn moeder moeten overhebben? Maar wat betekende de liefde tussen ons, als ik altijd wanneer ik haar zag, moest doen alsof ik haar zoon was? Zou haar liefde niet hol aanvoelen als ik wist dat ze niet van mij kon houden zoals ik echt ben?
Mag iemand van mij vragen een ander te zijn dan ik echt ben om een breuk te voorkomen? Om de goudsbloem van liefde in bloei te laten?
Mijn hart is een nacht vol stormen, maar het is niet een hevige storm. Het is een regen die de droge aarde voedt. Veerkrachtig, zoals mijn moeder dat altijd was. Ik besluit de stilte met mijn moeder te doorbreken. Misschien ook om haar een beetje te plagen, aangezien ze expliciet heeft gezegd nooit meer contact met me te willen hebben. Toch doe ik het. Ik stuur haar foto’s die ik van mijn tante heb ontvangen. Ze vraagt hoe ik aan het nummer van haar zus kom en waarom ik ineens om haar familie geef. Ik antwoord dat het ook mijn familie is, en dat bloed bloed is. “Yes, Blood is Blood, but you showed your way more than Blood. So unless you go back to normal, Abdul Asia, we don’t know or want to know,” antwoordt ze. Het voelt nutteloos om te antwoorden. Ja, ik weet het, je hebt het gevoel dat ik jou en ook onze familie heb verraden. Maar ik weet dat je sterk bent, en dat Allahs engelen bij je zijn. De liefde die je me hebt gegeven en alles wat je voor me hebt gedaan, zal ik nooit vergeten. Je bent de beste moeder waar ik op kan hopen. Ik heb zoveel van je geleerd en ben zo dankbaar.
Door mijn genderdysforie vervaagt en verdwijnt de moeder die ik zo graag wil vasthouden. Ze is er, maar het belangrijkste in onze relatie als moeder en dochter zal er nooit zijn. Het is iets wat alleen in verbeelding kan bestaan. Maar ik hou van je, wat er ook gebeurt. Onvoorwaardelijke liefde, zoals Tupac zong. Het spijt me voor alle pijn. Moge Allah al je lijden verlichten. Je bent nog steeds mijn wereld, ik ben nog steeds van jou, mama.
Alara Adilow (1988) is een Nederlandse dichter van Somalische afkomst. Ze won met haar dichtbundel Mythen en stoplichten (2022) de C. Buddingh'-prijs en de Herman de Coninckprijs. Ze publiceerde poëzie en korte verhalen in onder andere De Gids en Tirade. Ze schrijft voor Lilith Magazine een wisselcolumn met Jori Galama over liefde & seks.
Steun Lilith, draag bij aan onze crowdfund! We moeten 35.000 euro ophalen om te kunnen blijven bestaan en onze missie voor journalistiek voor verandering voort te kunnen zetten. Als we het niet halen, zullen we dit jaar moeten stoppen. Doe je mee?